- Maca peruviana to roślina uprawiana na dużych wysokościach w południowoamerykańskich Andach.
- Spożywanie korzenia jest tradycyjnie zalecane w celu wsparcia witalności, funkcji seksualnych oraz procesów uczenia się.
- Prawidłowe dawkowanie zależy od sposobu przygotowania macy w suplemencie diety.
Maca peruviana jest jedną z popularnych roślin, które są powszechnie dostępne jako superfoods lub w postaci suplementów diety. Tradycyjnie wykorzystywana była bardzo róźnorodnie, a najnowsze badania naukowe potwierdzają jej skuteczność.
Jakich efektów można się spodziewać przy regularnym stosowaniu macy peruviana i jak wybrać najlepszą dla siebie formę?
Uprawiana od ponad 3000 lat w warunkach, w których nic innego nie rośnie
Jak sama nazwa wskazuje, maca peruviana ma swoje korzenie w Peru. Uprawiana jest w południowoamerykańskich Andach na dużych wysokościach pomiędzy 3500 a 4500 metrów nad poziomem morza. Eksperymenty wykazały, że roślina rozwija się znacznie lepiej w tym trudnym środowisku niż po przesadzeniu na obszar przybrzeżny. Peruwiańska maca ma bulwę zamiast korzenia, która jest zbierana, a następnie przygotowywana. Roślina ma stosunkowo wysoką wydajność, ze średnią na poziomie około 7 ton świeżej macy z hektara ziemi.
Odkrycia archeologiczne z okolic peruwiańskiego jeziora Junín na wysokości 4080 metrów nad poziomem morza świadczą o uprawie i hodowli macy peruviana już w II tysiącleciu p.n.e.. Jedna z najwcześniejszych współczesnych wzmianek o uprawie macy została opisana przez hiszpańskiego nawigatora Antonio Vasqueza, który widział i odnotował uprawę peruwiańskiej macy podczas swojej wyprawy w 1598 roku.
Żółta, czerwona i czarna: czym różnią się poszczególne rodzaje macy?
Istnieje ponad 13 odmian macy peruviana. W praktyce jednak owoce najczęściej dzieli się na następujące 3 kategorie:
- Żółta maca (około 60% światowej produkcji)
- Czerwona maca (około 25% światowej produkcji)
- Czarna maca (około 15% światowej produkcji)
Żółta maca, ze względu na swoje największe rozpowszechnienie, jest najczęściej używana. To właśnie ona jest również wykorzystywana w większości badań dotyczących wpływu macy na organizm człowieka. Najczęściej bada się jej pozytywny wpływ na witalność, koncentrację oraz równowagę hormonalną. Czerwona maca jest badana głównie pod kątem jej korzystnego wpływu na hormony i kości, natomiast czarna maca w kontekście wsparcia wydolności fizycznej oraz libido.
5 pozytywnych efektów stosowania macy paruviana
1. Wsparcie energii i witalności
Jedną z najczęściej wymienianych korzyści z przyjmowania macy jest wpływ na zwiększenie energii oraz poprawę nastroju.
Potwierdza to również badanie przeprowadzone w 2016 roku na 175 osobach dorosłych, w którym wykazano pozytywny wpływ na nastrój i energię podczas przyjmowania 3 g suszonego proszku z czarnego i czerwonego korzenia macy.
2. Wsparcie libido i funkcji seksualnych
Maca jest jednym z najpopularniejszych ekstraktów roślinnych, które pomagają zwiększyć poziom testosteronu we krwi. Chociaż twierdzenia te nie są poparte badaniami naukowymi, wydaje się, że przyjmowanie macy może nadal mieć pozytywny wpływ na funkcje seksualne.
W rzeczywistości kilka badań wykazało, że przyjmowanie macy może prowadzić do zwiększonego zainteresowania seksualnego i libido (szczególnie w przypadku czarnej odmiany). Ponadto, niektóre badania wskazują również na pozytywny wpływ stosowania macy na spermatogenezę.
3. Zwiększenie wydolności fizycznej
Jedną z najczęściej wymienianych korzyści płynących z regularnego stosowania macy jest pozytywny wpływ na stan energetyczny i witalność. Ta ostatnia może być również wykorzystywana przez sportowców w celu zwiększenia wydolności fizycznej. W badaniu na piłkarzach trenujących na dużych wysokościach wykazano, że przyjmowanie macy (1500 mg dziennie przez 2 miesiące) doprowadziło do 10% wzrostu wydolności fizycznej. Podobnie w badaniu na wytrenowanych rowerzystach zaobserwowano niewielką poprawę wydolności aerobowej przy zastosowaniu 2000 mg ekstraktu 5:1.
4. Pozytywny wpływ na funkcje poznawcze
Oprócz energetyzujących efektów przyjmowania macy, badano również wpływ na pamięć, koncentrację i uspokojenie. W badaniu na myszach wykazano, że stosowanie macy (zwłaszcza czarnego wariantu) prowadziło do zwiększenia funkcji poznawczych, a wszystkie warianty macy wykazywały również działanie uspokajające. W badaniu przeprowadzonym na kobietach po menopauzie wykazano działanie zmniejszające objawy lęku i depresji (przy dawce 3,5 g macy dziennie).
5. Bogate źródło przeciwutleniaczy
Suszony proszek z korzenia macy jest również bogatym źródłem przeciwutleniaczy opartych na związkach fenolowych. Dzięki temu może wspierać mechanizmy antyoksydacyjne organizmu, a tym samym zapobiegać stresowi oksydacyjnemu.
Jaką formę wybrać spośród suplementów diety?
Choć tradycyjnie korzeń macy peruviana spożywany był w postaci świeżej, podobnie jak inne warzywa korzeniowe, na rynku europejskim maca dostępna jest głównie w formie suplementów diety. Najczęściej maca peruviana sprzedawana jest w postaci suszonego proszku z korzenia, który w przypadku produktów wyższej jakości może być również jakości organicznej. Zalecane dzienne spożycie macy, które jest zgodne z większością badań wykorzystujących proszek z korzenia, wynosi około 1500‑3000 mg suszonego proszku dziennie.
W postaci suplementów diety ekstrakty roślinne są również sprzedawane w proporcjach ekstrakcji od 4:1 do silniejszych ekstraktów, najczęściej w proporcji ekstrakcji 10:1. W tych produktach proporcja składników aktywnych jest wielokrotnie wyższa, więc możliwe jest przyjmowanie znacznie niższych dawek.
BIO Maca
Co warto zapamiętać?
Maca to jeden z najpopularniejszych ekstraktów roślinnych. Roślina ta rośnie w południowoamerykańskich Andach na wysokości 3500‑4500 metrów nad poziomem morza, a jej bulwy są zbierane, a następnie suszone i mielone.
Istnieją 3 podstawowe odmiany macy peruviana: żółta, czerwona i czarna. Żółta odmiana jest najłatwiej dostępna i badana głównie pod kątem pozytywnego wpływu na witalność oraz funkcje poznawcze. Czerwona maca znana jest ze swojego korzystnego wpływu równowagę hormonalną, natomiast czarna maca wspiera wydolność fizyczną i libido. Macę można znaleźć w formie suszonego, mielonego proszku lub ekstraktu roślinnego. Zalecane dawkowanie suszonego proszku wynosi od 1500 do 3000 mg dziennie, podczas gdy w przypadku silniejszych ekstraktów jest ono wielokrotnie niższe.
